Flor halojen grubunda yer alan ilk elementtir. Doğada tek başına değil, genelde tuz bileşikleri halinde bulunmaktadır. Flor doğada; havada, toprakta, doğal su kaynaklarında, bitkilerde ve hayvanlarda bulunur. Florün insanlara geçişi gıdalar yoluyla olur ve en büyük geçişte içme suları yoluyladır. Florün diş çürüğünü engellemedeki etkisi bundan yaklaşık yüz sene önce tespit edilmiş, zaman içinde yapılan araştırmalar ve bilimsel çalışmalarla bu etkisi kanıtlanmıştır.
Flor halojen grubunda yer alan ilk elementtir. Doğada tek başına değil, genelde tuz bileşikleri halinde bulunmaktadır. Flor doğada; havada, toprakta, doğal su kaynaklarında, bitkilerde ve hayvanlarda bulunur. Florün insanlara geçişi gıdalar yoluyla olur ve en büyük geçişte içme suları yoluyladır. Florün diş çürüğünü engellemedeki etkisi bundan yaklaşık yüz sene önce tespit edilmiş, zaman içinde yapılan araştırmalar ve bilimsel çalışmalarla bu etkisi kanıtlanmıştır.
Florürün temel olarak iki temel uygulama yolu vardır. Bunlardan ilki sistemik yolla yani içme suyuna florür katılması, süte ve tuza eklenmesidir. İkincisi ise topikal yolla yani florür içeren jel, vernik, diş macunu ve gargara gibi ajanlar yoluyla yapılan uygulamadır. Günümüzde florürün koruyucu etkisinden dişlerin sürmesinden sonra uygulanan topikal uygulamalar(jel, vernik) ile daha fazla yarar sağlanmaktadır.
Diş çürükleri çocukluk döneminde en sık görülen hastalıklardan birisidir. Hergün dünya üzerinde binlerce çocuk yetersiz ağız bakımı sebebiyle diş hekimlerine başvurmaktadır. Florürün dişi asit ataklarına karşı koruduğu, çürük yapıcı mikroorganizmaların sayısını azalttığı ve diş yapısını güçlendirdiği bilinmektedir. Bu yüzden diş fırçalamak için gerekli el becerisinin olmadığı küçük yaşlarda, karbonhidratlı diyetle birlikte ailede gereken önemi ve özeni göstermezse çocuklarda diş çürüğü kaçınılmazdır. Bu çocuklar diş çürüğü bakımından yüksek risk grubuna girmektedir. Bu yüzden yüksek risk grubundaki çocukların florürden topikal olarak faydalanması diş çürüklerine karşı korunması için önemlidir.
Florürün yararları olduğu kadar tabiki zararları da vardır. Ancak bu yüksek dozlarda alındığında olmaktadır. Ağız yoluyla bir defada fazla miktarda florür alınması akut flor toksisitesine yol açar. Bu toksisite tablosu hastaneye başvurmayı gerektirir. Bu yüzden florürlü diş macunları ve gargaraları belirtilen dozlarda kullanılması gerekmektedir. Özellikle küçük çocukların tek başına değil her zaman anne baba gözetiminde diş fırçalama yapması gerekir. Uzun süre boyunca değişik dozlarda florüre maruz kalma sonucu da kronik florür toksisitesi meydana gelir. Bu tablo daha çok doğal olarak içme suyunda yüksek oranda florür bulunan bölge ve coğrafyalarda ortaya çıkar. Florür kemik dokuda ve dişlerde birikerek, dişlerde kalıcı renk değişikliği, kemik dokuda ise bozukluk meydana getirir.
Diş çürüğü hem ülkemizde hem dünyada en yaygın görülen hastalıklardan birisidir. Bu yüzden koruyucu ve önleyici tedavilerle diş çürüğü ile mücadele etmek önemlidir. Bu koruyucu ve önleyici tedavilerin başında düzenli diş hekimi kontrolleri, diş fırçalama, diyetin düzenlenmesi ve bireyin yaşına ve risk grubuna uygun olarak florürün topikal etkisinden faydalanmak gelir. Ülkemizde birçok yerde çocuklar gerekli ağız bakımı prosedürlerinden uzakta büyümektedir. Bu yüzden özellikle küçük yaş grubunda risk grubuna göre, yaşına uygun konsantrasyonda florürlü diş macunu kullanma ve diş hekimi tarafından florürlü jel ve verniklerin uygulanması önemlidir. Diş macunlarının mutlaka çocuğun yutma riskine karşı anne baba gözetiminde kullanılması gerekir.
Florürle ilgili daha ayrıntılı bilgi almak isteyenler Türk Diş Hekimleri Birliğinin florürle ilgili florür durum raporu güncellemesine sitesinden inceleyebilirler.
Sağlıklı günler dilerim…
